Fusie gemeenten krijgen opnieuw tijd tot juli 2016

GRONINGEN – Gemeenten krijgen van de provincie extra tijd om te praten over een fusie. Uiteindelijk moeten de gemeenten het eens zijn voor 1 juli 2016. Hiermee stelt de Provincie zich voor de tweede keer zeer coulant op. Eerder moesten de gemeenten voor 1 maart 2015 hun keuze gemaakt hebben.

Oost en zuid Groningen

Provincie en gemeenten hebben gedurende de afgelopen zes maanden overlegd over de bestuurlijke toekomst van de gemeenten in Oost-Groningen. Intentie van dit open overleg was om het herindelingsproces bij de gemeenten weer op gang te brengen. Naast de voorkeursvarianten zijn ook alternatieve herindelingsvarianten besproken. Met als resultaat dat drie van de negen gemeenten nu samen verder werken aan een nieuwe gemeente en de gemeente Oldambt zelfstandig blijft. Voor Zuid Groningen (Bellingwedde, Pekela, Stadskanaal, Veendam, Vlagtwedde) wordt de overlegfase in onderling overleg verlengd. Dit schrijven Gedeputeerde Staten in hun eindverslag aan Provinciale Staten. De provincie wil dat Veendam, Pekela, Stadskanaal, Vlagtwedde en Bellingwedde een nieuwe gemeente gaan vormen. Die laatste twee willen echter veel liever één gemeente Westerwolde gaan vormen. De kans dat dit gaat gebeuren is minimaal. Volgens de provincie is een gemeente Westerwolde te klein om grote problemen op te lossen. De Westerwolders vinden dat grote onzin en zien ook binnen regionale samenwerking voldoende kansen.

Open overleg

Het open overleg wat een half jaar geleden al begon vormde de éérste fase van de provinciale herindelingsprocedure en kende een vertrouwelijk karakter. Het uitgangspunt van de provincie was om het initiatief, waar mogelijk, zo snel mogelijk terug te geven aan de gemeenten. Tijdens het open overleg bleek dat de betrokken gemeenten in Oost-Groningen de noodzaak zien om – in het licht van de maatschappelijke opgaven – door gemeentelijke herindeling hun bestuurskracht en het strategisch vermogen te vergroten. Ook moet er naast schaalvergroting aandacht zijn voor schaalverkleining om onder andere ruimte te geven aan overheidsparticipatie. En om in de nieuwe gemeenten het kernen- en dorpenbeleid goed vorm te kunnen geven.

Uitkomst van het open overleg

Het overleg van de afgelopen zes maanden heeft geleid tot de volgende concrete uitkomsten. De gemeenten Hoogezand-Sappemeer, Menterwolde en Slochteren gaan samenwerken aan de vorming van een nieuwe gemeente en gaan werken aan een gezamenlijk herindelingsvoorstel. De vorming van een nieuwe gemeente uit deze drie gemeenten voldoet aan de criteria en uitgangspunten van onze visie op de bestuurlijke organisatie. Deze drie gemeenten zijn daarom niet langer onderdeel van de provinciale Arhi-procedure.

Toen duidelijk werd dat deze gemeenten de wens hadden om een nieuwe gemeente te vormen, kwam het standpunt van de vorige raad van Oldambt voor de A7-variant in een ander daglicht te staan. De relatief jonge gemeente oldambt is sinds de herindeling in 2010 een intensief eigen proces aan het doorlopen en wil deze ontwikkeling graag goed afronden. De gemeente heeft nu het standpunt ingenomen op dit moment niet actief een herindeling na te streven en is op zichzelf reeds een krachtige speler in de regio. De provincie onderschrijft dit en daarmee maakt ook Oldambt niet langer onderdeel van de provinciale Arhi-procedure. Oldambt mag dus zelfstandig blijven al hoopt de provincie wel dat de gemeente zich alsnog later zal of mag  aansluiten bij de A7 gemeenten.

Verlenging open overleg

In regio Zuid is de dialoog tussen de vijf gemeenten in Zuid-Groningen – Bellingwedde,  Pekela, Stadskanaal, Veendam en Vlagtwedde  – weer op gang gekomen. Om de maatschappelijke opgaven in de regio scherp in beeld te krijgen, hebben de vijf gemeenten gedurende het open overleg besloten een gezamenlijke strategische agenda op te stellen. Gelet op het traject dat de vijf gemeenten op dit moment doorlopen met het opstellen van deze strategische agenda, willen wij aansluiten bij het lopende proces in de regio. Daarom zijn wij tot het besluit gekomen om de fase van het open overleg voor deze gemeenten voor een beperkte periode te verlengen. Wij gaan met de betrokken gemeenten in overleg over het vervolgproces. Dit betekent dat deze vijf gemeenten voor dit moment onderdeel blijven van de provinciale Arhi-procedure. Uiterlijk 1 juli 2016 moeten de gemeenten weten met wie ze willen fuseren.

Achtergrond

In juli 2014 heeft de provincie aangekondigd om een provinciale herindelingsprocedure te starten voor de gemeenten in Oost-Groningen. Dit omdat de gesprekken tussen de  gemeenten over de gemeentelijke herindeling vastliepen. Vanaf 1 september 2014 is  – op grond van artikel 8 van de Wet algemene regels herindeling (Wet arhi) – als eerste fase van deze procedure het zogeheten ‘open overleg’ gestart. Er was voor deze regio geen zicht op een eensluidend beeld over een samenhangende en regionaal evenwichtige nieuwe gemeentelijke indeling die voldeed aan de door Provinciale Staten vastgestelde uitgangspunten en criteria. Daarnaast sloot het herindelingsproces van de gemeenten Bellingwedde en Vlagtwedde ook qua tempo niet aan op het gezamenlijk door gemeenten en provincie gestarte proces. De nieuwe gemeenten moeten van kracht zijn op 1 januari 2018!