OUDE PEKELA – Ter gelegenheid van Meertmoand Dialectmoand verschijnt de historische roman ‘Tiggeljong’,het verhaal van Yp, de steenfabrieksarbeider’, geschreven door Jan Bos uit Bedum. Het boek vertelt een indringend verhaal over sociale armoede, werk en huisvesting in de periode 1860-1890. Over de armsten, degenen die werden uitgebuit; het steenfabrieksvolk.  Boekpresentaties zijn er van Onderdendam tot Voorst.

Pekelahof Oude Pekela
Donderdag 8 maart is er een boekpresentatie in de Pekelahof  aan de raadhuislaan 109 te Oude Pekela. De presentatie staat onder leiding van Stadsdichter Lilian Zielstra, met medewerking van (omtoaler) Henk Puister, zanger Krisztof Groen en jeugd muziekschool Winschoten. Aanvang 20.00 uur.

Schrijver Jan Bos gaf een toelichting op radio RTV1
Het historische verhaal van ‘Tiggeljong’ werd opgetekend aan de hand van werkelijk vertelde verhalen van vele mensen, over hoe hun voorouders leefden en werkten in die tijd. In de actualiteitenrubriek op radio RTV1 gaf de schrijver Jan Bos een toelichting over zijn onderzoek naar de verhalen. Voor het eerst zijn deze verhalen nu op papier gezet, aldus Bos. Het fragment is hieronder te beluisteren.

Het verhaal van Yp
Met enkel drie jaar lagere school staat Yp al op z’n dertiende op het land om ‘als een grote’ zijn vader te helpen met klei spitten voor de steenfabriek. Omdat hij vooruit wil in het leven en de armoede wil ontvluchten, breekt hij met zijn verleden in Onderdendam. We volgen zijn levenspad van de Groninger klei tot op de Gelderse uiterwaarden aan de IJssel; van de steenfabrieken van Strating in Oude Pekela, Boogerd in Noordscheschut, Hengforden in Olst tot ‘t Hoendernest in Voorst, waar hij zich wil opwerken tot brander, of misschien wel meer… Alles wat deze periode kenmerkt komt in zijn verhaal tot leven: de hongerwinters, de stakingen, de crises, de armenhuizen en de mechanisatie. Maar ook de liefde voor de turfschippersdochter, die door omstandigheden pas laat tot bloei komt; en zijn uiteindelijke terugkeer naar Onderdendam.

Streektalen
Wat dit boek bijzonder maakt, is dat het is geschreven in het Hogelandsters, maar ook dialogen bevat in de streektalen van de oorden waar Yp woonde en werkte. Dit gebeurde in samenwerking met de omtaolers van de Nedersaksisch plaatselijke dialecten: het Hoogelandsters, Drents, Veenkoloniaals, Sallands en Oost-Veluws.

Boekpresentaties van Onderdendam tot Voorst (Gld)
Het boek wordt als eerste gepresenteerd op 6 maart a.s. in Dorpshuis Zijlvesterhoek in Onderdendam, daarna ook nabij de locaties van de andere (voormalige) steenfabrieken in Drenthe, Overijssel en Gelderland. Het volledige programma is te vinden op https://noordproof.nl/aanmelden-presentatie-tiggeljong (hier kunnen belangstellenden zich ook aanmelden).

Auteur Jan Bos uit Bedum kun je het beste omschrijven als ‘jonge laatbloeier in Hogelaandster toal’. Hij werd geïnspireerd door de verhalen over het caféleven van zijn ouders, grootouders, en overgrootouders. Vaak kwamen daar herinneringen boven aan noeste, bonkige kleigravers van de ’tiggelwerken’ (steenfabrieken). Nieuwsgierig hoe het in vroeger tijden geweest moest zijn, ben ik op zoek gegaan naar de verhalen van die oude noeste werkers; verhalen van hun ouders, grootouders en overgrootouders. Zo ontstond langzaamaan de fictieve persoon Yp”.

Tiggeljong, het verhaal van Yp, de steenfabrieksarbeider • auteur Jan Bos.Verkrijgbaar bij de boekhandel of te bestellen op https://noordproof.nl/boeken/tiggeljong