Herdenkingen in de regio

REGIO – Op verschillende plekken in onze regio werden vandaag mensen herdacht die zijn omgekomen of vermoord in oorlogssituaties en bij vredesoperaties.

Steentjes op het monument

In Ommelanderwijk liep men in een stille tocht naar de Joodse begraafplaats. Bezoekers legde na afloop een steentje op het monument aldaar. Dit is een Joods gebruik, op te vatten als een teken dat het graf – of in dit geval monument – met een bezoek wordt vereerd.

Monument in de bossen

Op 11 januari 1944 stortte in de Staatsbossen bij Exloo een Amerikaanse B-24 bommenwerper neer. Op de plaats waar het vliegtuig neerstortte en de bemanning omkwam, werd in 1990 een monument onthuld. Vanaf het gemeentehuis was er een stille tocht naar het monument waar twee minuten stilte werd gehouden en verschillende kransen werden gelegd.

Kranslegging bij het Joods Oorlogsmuseum

Bij het Joods Oorlogsmuseum in Stadskanaal spraken onder andere burgemeester Klaas Sloots en dominee Van Zuijlekom. Ook werden alle namen van de Joden die op het monument staan voorgelezen, zij overleefden de oorlog niet.

Fotoreportage: Langs de zeven monumenten van Stadskanaal

Burgemeester Klaas Sloots hijst de vlag halfstok. (Foto: Hielke Bosch/RTV1)

STADSKANAAL – De nationale dodenherdenking is dit jaar opnieuw op afstand. Zo ook in de gemeente Stadskanaal waar op 4 mei een krans werd gelegd bij zeven verschillende monumenten in de gemeente. Er werd op deze vierde mei herdacht bij het Verzetsmonument, Joods Oorlogsmonument en het monument op het Maczekplein in Stadskanaal. Ook werden er kransen gelegd bij de monumenten in Musselkanaal, Alteveer, Mussel en Onstwedde. Al deze kransleggingen werden opgenomen en zijn ’s avonds uitgezonden bij RTV1.

Toespraak

Burgemeester Klaas Sloots gaf bij het Joods Monument in Stadskanaal een toespraak. Daarin haalde Sloots ook de huidige tijd aan: ‘We leven in de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog, een crisis die door alle maatregelen ons gevoel van vrijheid op de proef stelt’, aldus Sloots. ‘Maar’, voegt de burgemeester eraan toe: ‘We kunnen dit niet, ik herhaal, niet vergelijken met de vrijheidsbeperking tijdens de Tweede Wereldoorlog. Onze vrijheid is namelijk weer in zicht.’

Naast de herdenking op televisie is er ook een fotoreportage van de verschillende kransleggingen gemaakt.

Dodenherdenking bij RTV1

RTV1 – Ook dit jaar zal RTV1 van de drie gemeenten in het verzorgingsgebied een herdenking uitzenden. Vanaf 19.30 tot na het Wilhelmus zullen we de herdenking in de gemeente Veendam volgen. Na het Wilhelmus zal de burgemeester van Stadskanaal een speech houden en gaan we met het college van wethouders en burgemeester door de gemeente naar de monumenten. Vanaf 20.30 zendt RTV1 de herdenking in Odoorn uit. We zien daarin de burgemeester die een toespraak in de kerk houdt en de kranslegging bij het monument aan de Boshof in Odoorn.

Veendam

Vanuit Veendam starten we de herdenkingen bij het monument in Wildervank en de oorlogsgraven op de begraafplaats. Burgemeester Sipke Swierstra zal een speech houden en het carillon heeft hierbij een speciale rol.

Stadskanaal

het Joods Oorlogsmonument Stadskanaal. Hier houdt burgemeester Klaas Sloots een toespraak die aansluit bij het landelijke thema ‘Na 75 jaar vrijheid.’ Daarna ziet u beelden van de kransleggingen bij alle monumenten met de burgemeester, wethouders en de herdenkingscomités. Het programma eindigt met de kranslegging bij het gemeentelijk oorlogsmonument in Musselkanaal.

Borger-Odoorn

De herdenking in Odoorn vindt digitaal plaats. Er worden op een eerder moment filmopnames gemaakt van de toespraak in de kerk en van de kranslegging bij het monument aan de Boshof in Odoorn. De film zal op 4 mei voor iedereen digitaal beschikbaar worden gesteld. Burgemeester Jan Seton zal namens de gemeente op 3 mei aanwezig zijn bij de opnames van de kranslegging.

Burgemeester vraagt Veendammers op om 4 mei een kaarsje aan te steken

VEENDAM – Burgemeester Sipke Swierstra roept de inwoners van de gemeente Veendam op om dinsdag 4 mei van 19.00 tot 21.00 een kaars of waxinelichtje in een windlicht of een glazen pot te plaatsen bij het raam, de voordeur, op het balkon of in de tuin. ‘Op deze manier herdenken wij vanuit ons eigen huis, maar zijn we toch verbonden’, stelt hij in een persbericht.

Aangepaste 4 mei herdenking

Op 4 mei herdenken wij iedereen die sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog is omgekomen in oorlogssituaties en bij vredesoperaties. Door de coronamaatregelen kunnen de herdenkingen dit jaar weer niet met publiek doorgaan. Juist nu is het volgens de burgemeester belangrijk om de verbondenheid in de samenleving te laten zien.

In plaats van gezamenlijke herdenkingsbijeenkomsten heeft de gemeente Veendam een alternatieve herdenking samengesteld die op 4 mei online en via televisie te volgen is. RTV1 zendt de herdenking uit vanaf 19.30

Aangepaste 4 mei dodenherdenking Veendam

VEENDAM – De jaarlijkse Dodenherdenking op 4 mei is een belangrijk moment in het jaar. Op 4 mei herdenken wij iedereen die sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog is omgekomen in oorlogssituaties en bij vredesoperaties. Door de maatregelen rondom het coronavirus zijn er op 4 mei, bij de verschillende monumenten in de gemeente Veendam, geen herdenkingen met publiek. In plaats van gezamenlijke herdenkingsbijeenkomsten heeft de gemeente Veendam een alternatieve herdenking samengesteld die op 4 mei online en via televisie te volgen is.

Herdenken
Burgemeester Sipke Swierstra: “De 4 mei herdenkingen in de gemeente Veendam kunnen dit jaar, vanwege de maatregelen rondom het coronavirus, weer niet met publiek doorgaan. Juist nu is het belangrijk om de verbondenheid in de samenleving te laten zien. Ik wil de inwoners daarom vragen om op 4 mei de vlag halfstok te hangen. Plaats daarnaast op 4 mei van 19.00 tot 21.00 uur een kaars of waxinelichtje in een windlicht of glazen pot. Zet deze voor het raam, bij de voordeur, op het balkon of in de tuin. Zorg er wel voor dat deze op een veilig plek staat. Op deze manier herdenken wij vanuit ons eigen huis, maar zijn wij toch verbonden.”

Programma op TV
Op 4 mei 2021 zijn er geen herdenkingsbijeenkomsten, maar is er vanaf 19.30 uur een videoverslag van de kransleggingen te zien bij RTV1, via de kabelkrant van Parkstadveendam.nl en Stichting Kabelnet Veendam (SKV kanaal 996) en de online kanalen van de gemeente Veendam. Hierin zijn de herdenkingen bij het monument in Wildervank, de oorlogsgraven op de begraafplaats en de kranslegging bij het monument bij de Grote Kerk in het centrum van Veendam te zien. Ook het carillon heeft hierbij een speciale rol.

Herdenking 4 mei Stadskanaal op RTV1

STADSKANAAL – Op 4 mei is traditiegetrouw de herdenking bij alle zeven oorlogsmonumenten in de gemeente Stadskanaal. Dit jaar zal, net als vorig jaar, in verband met de corona maatregelen de herdenking te volgen zijn op de televisie. Vanaf 20.00 uur zien de kijkers bij RTV1, na de 2 minuten stilte en het Wilhelmus, het Joods Oorlogsmonument Stadskanaal. Hier houdt burgemeester Klaas Sloots een toespraak die aansluit bij het landelijke thema ‘Na 75 jaar vrijheid.’ Daarna zien de kijkers beelden van de kransleggingen bij alle monumenten met leden van het college en de herdenkingscomités. Het programma eindigt met de kranslegging bij het gemeentelijk oorlogsmonument in Musselkanaal.

Burgemeester Klaas Sloots: “Wat betekent vrij zijn in ons leven op dit moment? Ná 75 jaar vrijheid? Op afstand herdenken we vandaag, omdat we voor het eerst sinds lange tijd meer beperkt zijn in onze bewegingsvrijheid. Deze situatie roept op om samen vol te houden en elkaar te beschermen. Laten we onthouden hoe belangrijk vrijheid voor ons is. Voor mij is vrijheid elkaar ruimte geven en rekening houden met elkaar.”

Programma

20.00 uur	Twee minuten stilte
20.02 uur	Zingen Wilhelmus, zingt u mee?
20.05 uur	Toespraak burgemeester Klaas Sloots bij het Joods Oorlogsmonument Stadskanaal
20.10 uur	Joods Oorlogsmonument Stadskanaal · Kransleggingen door comités en burgemeester Klaas Sloots · Alie Noorlag spreekt een aantal woorden*
20.12 uur	Bevrijdingsmonument in Alteveer – Kransleggingen door comité en wethouder Marc Verschuren – Jan Geert Sterenborg zingt samen met Linsey Huls en Kim Peters het Pools Volkslied
20.14 uur	Oorlogsmonument in Mussel – Kransleggingen door comité en wethouder Goedhart Borgesius – Marcus Holtman (11 jaar) draagt een gedicht voor
20.16 uur	Pools Oorlogsmonument Stadskanaal – Kransleggingen door comités en burgemeester Klaas Sloots – Z.I. Anastasia van der Werff-Podgórski spreekt een aantal woorden*
20.18 uur	Monument ‘Nooit meer’ in Onstwedde – Kransleggingen door comité en wethouder Goziena Brongers – Ondertussen hoort u het nummer ‘Remembrance day’ door Jacob de Haan
20.20 uur	Verzetsmonument Julianapark in Stadskanaal – Kransleggingen door comités en wethouder Johan Hamster – Charis M.E. van der Werff spreekt een aantal woorden*
20.22 uur	Gemeentelijk oorlogsmonument in Musselkanaal – Kransleggingen door comité en burgemeester Klaas Sloots – Ondertussen hoort u koraalmuziek
20.24 uur	Videoclip ‘Nothing Else Matters’ door de Koninklijke Militaire Kapel Johan Willem Friso en Ellen ten Damme

*De woorden worden gesproken onder begeleiding van het nummer ‘Nothing Else Matters’, door de Koninklijke Militaire Kapel ‘Johan Willem Friso’ en Ellen Ten Damme. (https://youtu.be/7kwIBIL2s9c)

Samenwerking Herdenkingscomités gemeente Stadskanaal

Het aangepaste programma is ontstaan in samenwerking tussen RTV1, de gemeente en de herdenkingscomités: Comité Joods Oorlogsmonument Stadskanaal, HerdenkingsComité ’40- ’45, 4 mei Herdenkingscomité Musselkanaal, 4 mei Herdenkingscomité Mussel, 4 mei Herdenkingscomité Onstwedde en Herdenkingscomité Alteveer. Samen maken we het mogelijk om te herdenken, opdat we nooit vergeten.

Loco-burgemeester Hamster: ‘Blijf verhalen vertellen’

STADSKANAAL – Bij het oorlogsmonument in Musselkanaal hield loco-burgemeester Johan Hamster een toespraak voor de inwoners van de gemeente Stadskanaal. Net als de burgemeester van Veendam begon ook Hamster de toespraak met het gedicht ‘Vrede’ van Leo Vroman. Verhalen doorgeven stond centraal in de toespraak van de loco-burgemeester

Kom vanavond met verhalen
hoe de oorlog is verdwenen,
en herhaal ze honderd malen:
alle malen zal ik wenen.

Vrede – Leo Vroman, 1957

Hamster geeft aan dat verhalen belangrijk zijn voor iedereen. Ze vermaken niet alleen, maar kunnen ook onderwijzen. Al helemaal de verhalen over de tijden in oorlog. Ook geven zij herinneringen door. ‘De verhalen van de oorlog laten ons weten dat we nooit mogen vergeten en doen ons beseffen wat vrijheid betekend.’

‘Op 5 mei vieren we dat we in vrijheid mogen leven’, vertelt de loco-burgemeester ‘maar wel in het besef dat we samen verantwoordelijk zijn deze vrijheid door te geven aan de komende generatie’s.’ Hamster gaf aan dat het enorm belangrijk is dat iedere generatie leert hoe belangrijk vrijheid is en wat dat heeft gekost om terug te winnen. De herinnering is het belangrijkste instrument daarvoor.

Hamster benadrukte dat de quarantaine van nu niks is vergeleken met het thuiszitten tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar dat het toch een klein inkijken geeft in wat onvrijheid betekenen kan. ‘In deze bijzondere tijd zijn we beperkter in onze bewegingsvrijheid. Die ervaring maakt ons nog bewuster dat we samen verantwoordelijkheid dragen voor het behouden en versterken van onze vrijheiden. Het gaat nu slechts om een tijdelijkheid is onze bewegingsvrijheid, maar stel dat het ook gaat om rechtvaardigheid, vrijheid van meningsuiting en van geloof…’

Burgemeester Veendam: ‘Stilste 4 mei’

VEENDAM – Na het benoemen van alle plaatsen in de gemeente Veendam begint burgemeester Sipke Swierstra met een gedicht van Leo Vroman, namelijk ‘Vrede’, geschreven in 1957. De belangrijkste boodschap voor de inwoners was: Ondanks dat we niet samen zijn, is het stiller dan ooit op 4 mei.

Kom vanavond met verhalen
hoe de oorlog is verdwenen,
en herhaal ze honderd malen:
alle malen zal ik wenen.

Vrede – Leo Vroman, 1957

Juist in het jaar van 75 jaar vrijheid had iedereen het jaar anders voorgesteld. Inwoners van de gemeente hebben ideeën aangedragen om toch stil te staan bij de dodenherdenking. Swierstra vindt het fijn dat de inwoners zo betrokken zijn om toch te blijven herdenken aan de slachtoffers. ‘Er zijn nog maar weinig mensen die de verhalen over de oorlog nog zelf kunnen vertellen en daarom zijn alle monumenten, dus ook in Veendam belangrijk, zodat de verhalen alsnog vertelt kunnen worden.’

Normaal gesproken zouden honderden Veendammers op de plek bij het monument bij de Grote Kerk in Veendam samen stil hebben gestaan bij de slachtoffers. In de Grote Kerk zou normaal gesproken worden geluisterd naar verhalen. Verhalen verteld door kinderen van de basisschool en jonge veteranen die laten zien en horen dat er in deze tijd nog steeds gevochten wordt voor de waarden van de westerse democratie.

‘Het voordeel van het enorme nadeel dat we niet samen kunnen zijn is dat we stil zijn. Misschien nog wel stiller dan normaal op 4 mei.’ In de gemeente Veendam stonden gisteren overal kaarsen als symbool voor de slachtoffers. De kaarsen staan ook symbool voor hoop, wat in deze tijd misschien wel meer nodig is dan anders.

Overdag zijn er verschillende kransen en bloemen gelegd door de burgemeester bij de verschillende monumenten in de gemeente Veendam.

Dodenherdenking bij RTV1

RTV1 – Maandag zendt RTV1 na het wekelijkse nieuwsprogramma 1 op Maandag de dodenherdenking uit van de gemeenten Veendam en Stadskanaal. Het programma ziet er als volgt uit:

Om 19.30u zal burgemeester Sipke Swierstra van Veendam een toespraak geven waarna beelden worden getoond van de verschillende oorlogsmonumenten in de gemeente Veendam. Om 19.50 zullen de klokken te horen zijn en daarna zal een beiaardier te horen zijn die speelt op een carillon.

Vlak voor de twee minuten stilte komen er twee militairen aan weerszijde van het hoofdmonument bij de Grote Kerk. Als de militairen naast het monument staan zal een trompettist het taptoe spelen, waarna de twee minuten stilte gaan beginnen.

Na de twee minuten stilte zal het Wilhelmus gezongen worden en schakelt RTV1 over naar de gemeente Stadskanaal waar locoburgemeester Johan Hamster een toespraak bij het gemeentelijk monument in Musselkanaal houdt. Na deze toespraak worden er 75 rozen neergelegd bij het monument, waar tegelijkertijd een verhaal wordt verteld over het monument en de bevrijding.

In Alteveer staat wethouder Lian Veenstra samen met het comité een krans en 75 rozen neer te leggen bij het bevrijdingsmonument in Alteveer. Tijdens deze legging wordt het Poolse volkslied gezongen door Jan Geert Sterenborg. Bij het oorlogsmonument in Mussel wordt er voordat Henk de Ruyter een muzikaal intermezzo laat horen de krans gelegd door wethouder Goedhart Borgesius en het comité.

Goziena Brongers zal in Onstwedde samen met het comité een krans leggen samen met 75 rozen. Tegelijkertijd is Koraal wilt heden te horen bij het monument ‘Nooit Meer’.

Locoburgemeester Johan Hamster zal bij de drie monumenten in Stadskanaal samen met de verschillende comités de kransen en rozen neerleggen. Tijdens de leggingen hoort u Marinus van der Werf, Anastasia van der Werf en Alie Noorlag zullen spreken tijdens de muziek van Vlagtwedder Josien Bakker.

Na afloop van de kransleggingen zal de hele clip van Josien Bakker met ‘Omdat ik die mis’ te zien en te horen zijn.

Dodenherdenking in Drenthe volgens richtlijnen

BORGER-ODOORN – De twaalf Drentse burgemeesters en de commissaris van de Koning hebben besloten om overal in Drenthe de landelijke richtlijn van het Nationaal comité 4 en 5 mei te volgen tijdens de Nationale dodenherdenking op 4 mei. Dat betekent dat ook in Drenthe de Nationale Dodenherdenking vanuit huis plaatsvindt. “Door op 4 mei om 20.00 uur allemaal naar de plechtige herdenking op de Dam met de Koning te kijken, staan we toch samen stil bij de herdenking van de oorlogsslachtoffers,” aldus voorzitter Marco Out van de Veiligheidsregio Drenthe.

De landelijke richtlijn van het Nationaal comité 4 en 5 mei houdt dit jaar in dat de vlaggen de hele dag halfstok mogen hangen en dat iedereen thuis de plechtigheid op de Dam in Amsterdam volgt en om 20.00 uur twee minuten stil is. Daarnaast zijn er géén lokale of regionale bijeenkomsten.

Gepaste wijze

“Op 4 mei staan we stil bij alle Nederlandse oorlogsslachtoffers en alle omgekomenen sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. Dit jaar doen we dit op gepaste wijze. Herdenkingscomités in Drenthe zullen op hun eigen wijze aandacht schenken aan de herdenkingsplekken waar normaal jaarlijks bijeenkomsten zijn. Maar dit jaar zijn wij ’s avonds om 20.00 uur thuis en volgen we de Nationale dodenherdenking op tv,” zegt Marco Out.

Commissaris van de Koning Jetta Klijnsma hoopt dat alle Drenten gehoor geven aan het samen herdenken: “Ieder jaar komen we samen in Westerbork en op tal van andere plekken in Drenthe om onze oorlogsslachtoffers te herdenken. Door het corona-virus is dat dit jaar niet mogelijk. Daarom roep ik alle inwoners van Drenthe op om vanuit huis invulling te geven aan de Nationale Dodenherdenking.”

Luister online

Kijk live

Tip de redactie