STADSKANAAL – (video) Het evenement “Stadskanaal onder Stoom” werd afgelopen weekeinde voor de vijfde keer gehouden. Evenals voorgaande jaren was er ook nu weer van alles te doen. Speciale gast was de stoomlocomotief ‘Tom’ van hoogovens Stoom uit IJmuiden. Woordvoerder Lars Blaauw van de museumspoorlijn STAR kijkt tevreden terug en spreekt van een gezellige drukte. Ook ‘oud’ STAR voorzitter Theo Euverman is trots op wat er allemaal gerealiseerd is in de afgelopen jaren.
RTV1 maakte de volgende videoreportage
Vuurloze stoomlocomotief aangekomen in Stadskanaal
Foto: M. Dol – RTV1
STADSKANAAL – Een 104 jaar oude vuurloze stoomlocomotief is donderdagmiddag aangekomen in Stadskanaal.
Bijna 40 jaar had de SSN (Stoomstichting Nederland) de 6326 onder haar hoede. Bij museumspoorlijn STAR krijgt de locomotief een nieuw leven.
De locomotief is uniek in zijn soort. Het is momenteel de enige rijwaardige vuurloze stoomlocomotief in Nederland. Wat de locomotief uniek maakt is dat deze geen eigen vuurhaard heeft, maar gebruik maakt van een soort stoomaccu voor de aandrijving.
De trein zal voor het eerst weer in actie komen tijdens ‘Stadskanaal onder stoom’. Tot die tijd is de trein te bezichtigen bij de STAR.
‘Vuurloze’ stoomlocomotief verhuist van Rotterdam naar Stadskanaal
Archieffoto: STAR museumspoorlijn
STADSKANAAL – Op donderdag 3 augustus wordt de 104 jaar oude ‘vuurloze’ locomotief 6326 overgedragen aan Museumspoorlijn STAR. De in 1913 gebouwde stoomlocomotief is bijna 40 jaar onder de hoede geweest van de Stoomstichting Nederland (SSN) in Rotterdam. Bij de STAR zal deze stoomlocomotief voor het eerst in actie komen tijdens het de jubileumeditie van Stadskanaal onder Stoom op zaterdag 16 en zondag 17 september.
Wat is een ‘vuurloze’ locomotief?
Een vuurloze locomotief heeft geen eigen vuurhaard, maar wordt door een externe stoombron onder stoom gebracht. Met één vulling kan de locomotief – afhankelijk van het gebruik – verscheidene uren zelfstandig rangeerwerk doen. De locomotief is de enige rijvaardige vuurloze locomotief in Nederland, en ook één van de weinige rijvaardige museaal bewaarde vuurloze locomotieven ter wereld.
Levensloop
Van dit specifieke type locomotief (“ZURDOS”) zijn rond de jaren 1890 t/m 1913 enkele tientallen exemplaren door de fabriek gebouwd en aan industriële bedrijven in o.m. Duitsland, Engeland en Nederland geleverd. De 6326 was één van de laatste door O&K gebouwde locomotief van dit type. De machine begon na aflevering in Nederland haar bestaan bij de margarinefabriek Antoon Jurgens in Oss. In 1973 werd de locomotief bij een zusterbedrijf, de Vereenigde Oliefabrieken te Zwijndrecht (VOZ), definitief buiten dienst gesteld. De locomotief werd daarna enige jaren bij de Stoomtrein Goes Borssele ondergebracht. De SSN nam haar begin 1978 over en werd daarna grondig gerestaureerd. De locomotief kreeg in 1989 grote belangstelling tijdens het railevenement NS-150 in Utrecht, waar zij bijna acht weken onafgebroken met succes dienst heeft gedaan.
De locomotief is opgenomen in het Nationaal Register Mobiel Erfgoed van de Stichting Mobiele collectie Nederland (nr. 2.000.0151) en heeft daarbij de hoogste status (“A-status”) gekregen.
Nieuw thuis in Stadskanaal
Alle betrokkenen zijn verheugd dat Museumspoorlijn STAR een nieuwe passende onderdak voor de locomotief heeft aangeboden. Bij de SSN in Rotterdam was de inzet de laatste jaren al vrijwel niet meer mogelijk, met name vanwege de logistieke problemen tijdens de jaarlijkse open dagen. Dat warende enige dagen dat de locomotief bij de SSN onder stoom werd gebracht. In dit opzicht biedt het emplacement van de STAR in Stadskanaal veel meer mogelijkheden.
In het museum
Gedurende de periode dat de locomotief niet bij de STAR wordt ingezet zal de locomotief te bezichtigen zijn in het museum van de STAR. Het museum is op alle officiële rijdagen van de STAR en op afspraak geopend.
Spierkracht op de rails
STAR locomotief (F: RTV1)
STADSKANAAL / VEENDAM – Een trein wordt normaal gesproken getrokken door een locomotief. En bij Museumspoorlijn STAR is dat meestal een stoomlocomotief. Maar kan een trein ook door spierkracht in beweging komen? Dat gaat gebeuren op aanstaande zondag 3 juli tijdens het Nederlands Kampioenschap treintrekken in Stadskanaal.
Locomotief trekken
Bij het station Stadskanaal van de STAR dienen de deelnemers een locomotief van 21 ton over een vastgestelde afstand over de rails te trekken. Wie krijgt het in beweging, wie is de snelste? Om 13.00 uur zal de wedstrijd, die wordt georganiseerd in samenwerking met OSO (Organisatie Sterkemannen Oldambt) beginnen.
Stoomtrein
Op deze dag rijdt de stoomtrein van de STAR tussen Stadskanaal en Veendam. Vanuit Stadskanaal vertrekken de treinen om 10.45, 13.30 en 15.50 uur. Vanuit Veendam rijdt de trein om 11.55 en 14.45 uur.
Jaarlijkse S.T.A.R. dagen op 19 en 20 september
Foto: stadskanaalrail.nlSTADSKANAAL – Op zaterdag 19 en zondag 20 september staan de jaarlijkse S.T.A.R.-dagen in het teken van “Dieselen door het Veen”. Twee dagen lang staat alles bij Museumspoorlijn S.T.A.R. in het teken van diesel. Gedurende het hele weekeinde verzorgen alle rijvaardige S.T.A.R.-diesellocomotieven de tractie voor alle personen en goederentreinen.
Oorlogsveteraan als speciale gast
Daarnaast wordt als speciale gast diesellocomotief NS 162 van de gelijknamige stichting ingezet. Deze diesellocomotief is in 1941 gebouwd voor het Engelse War Department en werden in 1944 ook gebruikt bij de landing in Normandië. Vijf locomotieven kwamen na de oorlog in Nederland terecht en werden daar vervolgens gebruikt voor het rijden van goederentreinen op lokaalspoorwegen in dun bevolkte gebieden zoals in de provincie Groningen.
De 162 wordt op beide dagen ingezet naar zowel Veendam als Musselkanaal en zal een zeer bijzondere verschijning vormen.
Stoom
De stoomlocomotief zal op deze dagen niet naar Veendam of Musselkanaal rijden. In plaats daarvan is de locomotief het hele weekend onder stoom op het emplacement Stadskanaal. Daar verzorgt locomotief ‘voetplaatritten’: vanaf het werkplaatsterrein rijdt de loc heen-en-weer om iedereen die dat wil voor € 1,- een onvergetelijk ritje op deze imposante stoomloc te bezorgen. Mis deze unieke kans niet.
En verder
Natuurlijk is ook de werkplaats te bezoeken, waar de werkzaamheden aan MaK-dieselloc 14 te bezichtigen zijn, Donderbus-rijtuig C115 open staat voor publiek en ook dieselloc 609 tentoongesteld staat. Voor het werkplaatsterrein laat diesellocomotief V53 019 haar imposante geluid regelmatig horen.
Op het plein bij het museum staan historische vrachtwagens en tractors opgesteld, daarnaast zijn op het terrein een zaaginstallatie, stationaire machines en Bronsmotoren te bewonderen.
Eindejaarsritten STAR met stoom, oliebollen en stamppot
STADSKANAAL – Op zondag 28 december rijdt de stoomlocomotief TE5933, beter bekend als de ‘Rus’, zijn voorlopig laatste ritten tussen Stadskanaal en Veendam. Met stoom, oliebollen en stamppot wordt het jaar uitgeluid. De locomotief is namelijk toe aan groot onderhoud. Stoomliefhebbers hoeven niet te treuren, de opvolger is al bijna klaar!
Eindejaarsritten
Traditiegetrouw rijdt de stoomtrein in de kerstvakantie. Op zondag 28 december worden drie retourritten Stadskanaal – Veendam v.v. gereden. Geniet van de sfeervol verlichte en verwarmde rijtuigen van de reis door het winterse landschap. En uiteraard zijn er oliebollen om de sfeer compleet te maken. Als afsluiting van de dag is het mogelijk om in station Stadskanaal stamppot te eten. Voor de treinritten zelf hoeft niet gereserveerd te worden, voor de stamppot wel!
Wisseling van de wacht
Stoomlocomotief de ‘Rus’ is gebouwd in 1943 en sinds 2007 in dienst bij de S.T.A.R. Vele jaren heeft hij dienst gedaan op de spoorlijn tussen Veendam, Stadskanaal en Musselkanaal. Dieptepunt van zijn carrière was wel de werkplaatsbrand in 2009. Met man en macht is hij toen hersteld van de brandschade. Nu is de ruim 130 ton zware locomotief toe aan een grote onderhoudsbeurt. Dit zal langere tijd in beslag nemen. De ‘Rus’ zal daarom voorlopig niet meer op het spoor te zien zijn.
Stoomliefhebbers hoeven niet te treuren, want stoomlocomotief 52 8060, eveneens uit 1943, zal de plek van de TE5933 innemen. De revisie van de 52 8060 is bijna voltooid. Beide locomotieven komen oorspronkelijk uit dezelfde bouwserie. Echter, de TE (52) 5933 is in de Tweede Wereldoorlog in Rusland beland, de 52 8060 na de oorlog in de DDR.
Meer informatie
Meer informatie over de dienstregeling is te vinden op www.stadskanaalrail.nl. Reserveren voor de stamppot kan telefonisch: (0599) 65 18 90.
Stadskanaal onder Stoom
Reporters Martijn Prins en Marc Dol (F: Ronny Wiekenkamp)
RTV S – Dit jaar bestaat museumspoorlijn S•T•A•R twintig jaar. Dit weekeind (15 en 16 september) vond daarom het evenement ”Stadskanaal onder Stoom” plaats. Wij waren erbij..
Eind jaren 80 van de vorige eeuw nam het vervoer van goederen per spoor sterk af. Ook de spoorlijn van Veendam naar Musselkanaal ontkwam niet aan dit lot. Op station Veendam na, waren alle stations en dienstgebouwen toen al gesloopt. Toen begin jaren ’90 plannen werden gemaakt om ook de spoorlijn op te breken, stond er een groep gedreven mensen op die deze voor de streek belangrijke spoorlijn niet verloren wilde gaan. En zo ontstond in 1992 de stichting Stadskanaal rail, afgekort S•T•A•R. In de afgelopen jaren hebben we als lokale omroep veel aandacht aan de museumspoorlijn geschonken en zo ook dit weekeinde tijdens de 20e verjaardag van de stichting.
De volgende video reportage is gemaakt tijdens een drie uur durende radiouitzending (de ZaterdagMiddagMix) tijdens het jubileumfeest van de museumspoorlijn.
STADSKANAAL – Museumspoorlijn S.T.A.R. bestaat 20 jaar. Dit wordt tijdens het weekend van 15 en 16 september gevierd met het evenement “Stadskanaal onder Stoom”.
Museumspoorlijn S.T.A.R. pakt dit weekend groots uit met onder andere vele oude locomotieven, machines, een stoomboot en modeltreinen. De treinen rijden een intensieve dienstregeling op het hele traject van Veendam naar Musselkanaal. In het stoomdepot in Stadskanaal zijn de locomotieven en vele andere machines onder stoom te zien.
Locomotieven Tijdens het jubileum komen ongeveer acht locomotieven in actie. De eigen Russische stoomlocomotief TE-5933 van maar liefst 136 ton zwaar zal actief zijn in de dienstregeling, alsmede locomotief “Bison” (bouwjaar 1928) van collega museumbedrijf “Stoomtrein Goes Borssele” en locomotief “Magda” (bouwjaar 1925) van de Museum Buurt Spoorweg uit Haaksbergen. Daarnaast zijn van Museumspoorlijn S.T.A.R. de diesellocomotieven uit de jaren ’50 van de vorige eeuw in actie te bekijken. Ook enkele vooroorlogse veteranen maken hun opwachting. Alle genoemde locomotieven zullen actief zijn in de dienstregeling en zijn uitgebreid te bezichtigen in het stoomdepot in Stadskanaal.
Meer treinen – De Rode Duivel: Dit type dieseltreinstel, heeft jarenlang dienst gedaan op de spoorlijn Zwolle-Emmen. Ook werden ze ingezet op de spoorlijnen in Noord-Nederland. Een speciale gast is treinstel 20 (De Kameel) van de Nederlandse Spoorwegen. Dit treinstel is in 1954 gebouwd voor de NS als directierijtuig.
Ter land, varen en werken met stoom – De verbinding tussen stoom op het spoor, stoom als belangrijke aandrijftechniek en vooruitgang die in de vorige eeuw is geboekt staan dit weekend centraal. Dat zal in het weekend van 15 en 16 september goed te zien zijn aan de vele machines die in Stadskanaal zullen zijn te bezichtigen. Zo zal van de brug bij het station stoomraderboot “De Jonge Wachter” naar het centrum varen. Een greep uit het aanbod van werktuigen: een zaagmachine op stoom, stationaire motoren, een stoommobiel, een stoomtractor, een écht op stoom rijdend model van een stoomlocomotief waarachter kan worden meegereden en zelfs een heuse stoomauto! Er kan met de boot en de bus een rondje worden gemaakt.
Modelspoor en werkplaats
Stoombus
Er rijden niet alleen grote treinen, ook aan de kleine treinen is gedacht. In de grote rijtuigenloods bij het station Stadskanaal is een uitgebreide modelspoorbeurs met onder andere modelspoorbanen en kleine stoommachines. En uiteraard is het ook mogelijk om een kijkje te nemen in de werkplaats van Museumspoorlijn S.T.A.R. Daar is te zien hoe stoom- en diesellocomotieven helemaal gereviseerd worden.
20 jaar – In 1992 werd de Museumspoorlijn opgericht om de spoorlijn Veendam-Musselkanaal te behoeden voor sloop. In de jaren daarna bouwde het bedrijf zich uit tot een volwaardig spoorwegbedrijf met werkplaats, herbouwd station, loodsen en verzorgingsgebouwen voor de locomotieven in de oude stijl.
Programma: meerijden, bekijken en beleven! “Stadskanaal onder Stoom” vindt op zaterdag 15 en zondag 16 september plaats op het stationsemplacement van Museumspoorlijn S.T.A.R. te Stadskanaal.
Openingstijden van de beurs en de stoommachines: 10.00 tot 17.00 uur. De treinen rijden gedurende dit weekend tussen 09.30 en 17.30 uur.
Luister online
